در انتهای این پست پروژه ویژه مکان یابی تسهیلات نامطلوب در قالب WORD و PDF قرار داده شده است که جهت ارجاع به انتهای صفحه میتوانید اینجا را کلیک کنید
از يک ديدگاه کلي ميتوان مسائل مکانيابي را در دو دسته کلي مکانيابي تسهيلات مطلوب و تسهيلات نامطلوب (Locating Undesirable Facilities) یا زیان آور بررسي نمود. مدلهاي مکانيابي بسياري براي تسهيلات مطلوب همچون انبارها، مراکز خدماتي، مراکز پليس و … وجود دارند.
برخی از تسهيلات را به دليل اثرات منفي و نامطلوب آنها بر روي کيفيت زندگي افراد، در قالب تسهيلات نامطلوب ميشناسيم. رآکتورهاي هستهاي، صنايع نظامي و کارخانجات شيميايي مثالهایي از اين دسته هستند که از نظر طبیعی مضر و زیان آور هستند.
توابع مورد استفاده در مکان یابی تسهیلات نامطلوب
- Maxisum: حداکثر نمودن مجموع مسافتها
- Maximin:حداکثر، حداقل مسافتها
ما تسهيلات نامطلوب را در دو كلاس در نظر مي گيريم. دسته اول يك شعاع خدمت دارند، اما مشتري كه در شعاع دو تسهيل قرار دارد نبايد به نزديكترين تسهيل اختصاص داده شود. به عنوان مثال محل هاي دفن زباله، مراکز جمع آوری زباله، محل هاي سواندن زباله و پست هاي برق از اين كلاس هستند.كلاس دوم، تسهيلاتي كه مشتريان بر اساس نزديكي، تسهيل را انتخاب مي كنند. اين حالت زماني مناسب است كه مسافت سفرها شخصي را در نظر بگيريم. مانند بيمارستانها و تسهيلات سلامت رواني.
ابتدا، نظریه مکانیابی با مدلها و روشهایی برای مکانیابی تسهیلات مطلوب مانند انبارها، بیمارستانها و ایستگاههای آتش نشانی که باید به مراکز دریافت خدمت نزدیک باشند شکل گرفت. این رویه با اقدام به تحقیقات در زمینه مکانیابی تسهیلات نامطلوب در دهه 1970 تغییر کرد. دلایل متعددی نشان میدهند که مطالب اخیر در ادبیات مکانیابی به طور برجسته به این نکته اشاره دارند که تسهیلات نامطلوب مذبور، از قبیل فرودگاه ها، استادیوم های میلیون نفری، فاضلاب ها، تجهیزات هسته ای و شیمیایی حاصل پیشرفت های تکنولوژیکی و صنعتی سازی در نیمه دوم قرن بیستم می باشند.
علاوه بر این، زباله های صنعتی و زباله های شهری تولیدکننده توسط مردم جهان و بهخاطر پیشرفت های اقتصادی افزایش یافته و اين در حالي است که زباله های تولیدشده توسط بعضی از این تسهیلات سمی هستند.
هدف مناسب برای مکان گزینی یک تسهیل نامطلوب بیشینه سازی تعدای توابع افزایشی بین مسافت تسهیل و افراد متأثر از آن می باشد. برای مکانیابی تسهیلات نامطلوب، عمومی ترین مدلهای ارائه شده دارای توابع هدفی به شکل حداکثر مجموع ها (ماکسی سام) و حداکثر حداقل ها (ماکسی مین) میباشند.
تابع هدف حداکثر مجموع، مجموع مسافت ها (یا میانگین مسافت ها) بین تسهیل و مصرف کنندگان را حداکثر میکند در حالی که تابع هدف حداکثر حداقل ها، مسافت بین تسهیل و نزدیکترین مصرف کننده به آن را حداکثر می سازد.گاهی اوقات، اوزانی به مصرف کنندگان اختصاص داده می شود تا ناسازگاری بین مشتریان و تسهیل را بیان کنند و یا مسافت های وزندار استفاده میشود.
به طور طبیعی این مسائل چندهدفه اند؛ برای مثال علاوه بر حداکثرکردن فاصلۀ وزنی- تقاضا، بین نقاط تقاضا و نزدیک ترین نقطۀ عرضه ، ممکن است هدف حداکثرکردن کمترین فاصلۀ وزنی – تقاضا بین نقاط تقاضا و نزدیک ترین نقطۀ عرضه باشد. همان طور ک واضح است مناطق شهری و پرجمعیت، زباله و ضایعات بیشتری تولید می کنند. بنابراین برای کاهش هزینه های حمل و نقل باید تسهیلات نامطلوب تا حد امکان به این مناطق نزدیک باشند و این موضوع با تابع هدف اولی در تضاد است (دور بودن تسهیلان نامطلوب از مناطق پرجمعیت). همچنین مسیریابی در مکان یابی تسهیلات نامطلوب موضوع مهمی است؛ زیرا مواد مضر معمولاً مسیری غیر از کوتاه ترین فاصله یا کمترین هزینه را طی می کنند تا از مواجه با مراکز پرجمعیت خودداری شود.
پیشینه پژوهش
- طرح ایدهی مکانیابی بهینه تسهیلات نیمه مطلوب اولین بار در سال 1975 توسط Goldman and Dearing.
- انتشار اولین مقاله در زمینهی مکانیابی تسهیلات نامطلوب در سال 1978 توسط Church and Garfinkel.
- طرح مسألهی مکانیابی با تابع هدف Maximin اولین بار در سال 1975 در کارهای Shamos and Hoey.
- انتشار اولین مقاله در زمینهی مکانیابی تسهیلات نامطلوب با تابع Maximin در سال 1980 توسط Dasarathy & white و Drezner & wesolowsky
بررسی مدل کلاسیک مکان یابی نامطلوب
- مسأله Maxisum در یک شبکه(Church & Garfinkel):
مفروضات:
- G(N,A): یک گراف بسته بدون کمانهای چندگانه
- N: مجموعهی n گره
- A: مجموعهی m کمان
- Wi: وزن گره iام
- d(i,x): طول کوتاهترین مسیر بین نقطه i و xєG
نتیجه گیری
تسهیلات نامطلوب در عین حال که برای زندگی افراد جامعه لازم و ضروری هستند، عموم مردم خواهان این هستند که این تسهیلات تا حد ممکن از مکان زندگیشان دور قرار گیرند اما با توجه به افزایش هزینه که بهدلیل افزایش مسافت و مشکلات حمل و نقل اتفاق میافتد، مکانیابی این تسهیلات باید در یک محدودهی کراندار صورت بپذیرد.
این پاورپوینت را میتوانید از لینک زیر دانلود کنید.
قیمت: 35.000 تومان
فایلهای دانلود: پروژه کامل در قالب WORD