زمان سنجی چیست
در این پست به آموزش رایگان انواع روشهای زمان سنجی می پردازیم. زمان سنجی یکی از سرفصل های درس ارزیابی کار و زمان مربوط به رشته مهندسی صنایع می باشد که در صنعت بسیار پرکاربرد می باشد. در زمان سنجي در پي يافتن زمان استاندارد انجام كارها هستيم به نحوي كه هر اپراتور متوسطي قادر باشد در مدت زمان استاندارد كار مربوطه را به انجام برساند. در صنعت بیشتر از سه مدل زمان سنجی زیر استفاده می شود گه البته شمار 1 و 2 بیشترین کاربرد را دارند.
- آموزش زمان سنجی با کرنومتر (Stop watch): این مدل زمان سنجی همانطور که از نامش پیداست از ابزار کرنومتر استفاده می کند.
- زمان سنجی با روش MOST و Basic most: این روش از سیستم داده های استاندارد استفاده می کند.
- زمان سنجی با روش MTM
زمانسنجی ، مشاهده مستقیم و مداوم یک کار است ، با استفاده از یک دستگاه زمانبندی (به عنوان مثال ، کرنومتر ، کرنومتر الکترونیکی با کمک رایانه و دوربین فیلمبرداری) برای ثبت زمان لازم برای انجام یک کار است.
و اغلب زمانی استفاده می شود که:
چرخه کاری تکراری با مدت زمان کوتاه تا طولانی وجود دارد ،
طیف گسترده ای از کارهای متفاوت انجام می شود ، یا
عناصر کنترل فرآیند بخشی از چرخه را تشکیل می دهند.
استفاده از علم در مورد مشاغل و استفاده از روشهای مطالعه زمان در تنظیم استاندارد و برنامه ریزی کار ، توسط فردریک وینسلو تیلور پیشگام شد. تیلور با مدیران کارخانه ارتباط برقرار کرد و از موفقیت این مباحث چندین مقاله نوشت که پیشنهاد می کند از استانداردهای عملکردی مشروط بر اساس مطالعه زمان علمی استفاده شود. در ابتدایی ترین سطح مطالعات ، شامل تجزیه هر شغل به اجزای تشکیل دهنده ، زمان بندی هر قسمت و تنظیم مجدد قطعات به کارآمدترین روش کار بود. تیلور با حساب کردن و محاسبه می خواست مدیریت را که اساساً یک سنت شفاهی بود ، به مجموعه ای از تکنیک های حساب شده و نوشتاری تبدیل کند.
اهداف زمانسنجي
- برنامه ريزي و کنترل نيروي انساني و ماشين آلات
- بکارگیری در سیستم های جبران خدمت
- محاسبه قیمت تمام شده محصولات
- ايجاد مبنايي معتبر جهت کنترل هزينه هاي نيروي کار
- محاسبة بهره وری سیستم های موجود
- مقایسه آلترناتیوهای مختلف انجام کار از نظر زمانی و انتخاب بهترین آنها
- استفاده از زمان در نمودارهای آنالیز روش ها، روابط انسان و ماشین و سایر نمودارهای مهندسی
- بالانس کردن خطوط تولیدی و فعالیت های اعضای خط تولید
- علاوه بر اطلاعات و معلومات فني و تکنيکي، موفقيت در زمانسنجي مستلزم حمايت و استقبال کارکنان است.
اهداف تجزیه و تحلیل روش ها
بهبود فرآیندها و رویه ها.
بهبود طرح یا برنامه
صرفه جویی در تلاش انسانی و کاهش خستگی غیرضروری.
بهبود در استفاده از مواد ، ماشین آلات و نیروی انسانی.
توسعه یک محیط کار بدنی بهتر.
در تجزیه و تحلیل روشها ، شش سؤال زیر می توانند به مواردی از مناطق برای بهبود اشاره کنند. برای هر عملیاتی که از هر قسمت انجام می شود بپرسید: چرا؟ چی؟ چه زمانی؟ که؟ جایی که؟ چطور؟
کاربردهای زمان سنجی
در شرکت ها و کارخانجات اگر زمان سنجی انجام نشود مدیران اطلاعات لازم برای میزان نیروی کار و کلیه برنامه های تولیدی و کلیه عملیات دستگاه ها را در دسترس ندارند و باعث کاهش بهره وری و ضرر و زیان می شودبنابراین زمان سنجی که هدف نهایی آن محاسبه زمان استاندارد است مزایای زیر را دارد:
- محاسبه تعداد ماشين آلات مورد نياز
برای محاسبه تعداد ماشین آلات باید فعالیت های دستی و ماشینی زمان سنجی شوند - مقایسه روشهای مختلف انجام کار
وقتی کاری میخواهد صورت گیرد چندین روش انجام آن بررسی می شوند و روشی که کمترین زمان را دارد انتخاب می شود. - برنامه ریزی و کنترل توليد
- بالانس خط تولید و مونتاژ
- برنامه ریزی نیروی انسانی مورد نیاز
- تعیین قیمت تمام شده محصول
روشهای مختلف زمان سنجی
1- روش های مشاهده مستقیم: در این روشها با مشاهده مستقیم کار و یادداشت زمان ها میتوان زمان استاندارد را تعیین کرد.
این روش به دو صورت زیر انجام می شود:
الف) زمان سنجی با کرنومتر
ب) زمان سنجی با نمونه برداری از کار
2- روشهای ترکیبی: در این روشها بدون مشاهده مستقیم کار، زمان سنجی انجام می شود. در واقع با استفاده از زمان های از پیش تعیین شده و جداول مخصوص زمان سنجی صورت می گیرد. این روش نیز به دو دسته تقسیم می شود:
الف) سیستم زمان از پیش تعیین شده حرکات (MTM)
ب) سیستم داده های استاندارد (Basic most)
انواع زمان ها در زمان سنجی
در زمان سنجی مخصوصا زمان سنجی با کرنومتر ما سه مدل زمان تعریف می کنیم:
1- زمان مشاهده: زمان مشاهده عبارتست ازمدت زمان انجام يك كار بدون در نظر گرفتن مهارت و كارائي اپراتور و عواملي نظير تأخيرات اجتناب پذير و اجتنابناپذير كه در محيط هاي كاري حادث مي شوند . چون زمان مشاهده در واقع توسط هر اپراتور با توجه به خبرگی وی ممکن است کم یا زیاد شو بنابراین نمی توان آن را به عنوان زمان استاندارد در نظر گرفت.
2- زمان نرمال: زمان مشاهده شده در ضریب عملکرد اپراتور ضرب می شود تا به زمان نرمال تبدیل شود ضریب عملکرد اپراتور نیز از طریق روش وستینگهاوس محاسبه می شود. که بر اساس تجربه، مهارت، سازگاری اپراتور به وی درصد امتیازاتی داده می شود.
3- زمان استاندارد: این زمان استاندار از جمع زمان نرمال با اضافات مجاز کاری لحاظ می شود به عنوان مثال بیکاری های مجاز با زمان نرمال جمع شود زمان استاندارد زمان سنجی حاصل می شود. بیکاری های مجاز برای فعالیت های مختلف نیز درصدی دارند که باید در زمان استاندارد لحاظ شود.
مطالعه زمان یک تکنیک بسیار انعطاف پذیر است ، مناسب برای طیف گسترده ای از کارهایی که تحت شرایط گسترده ای انجام می شود ، اگرچه کار با زمان چرخه بسیار کوتاه (از چند ثانیه) دشوار است. از آنجا که این یک روش مشاهده مستقیم است ، شرایط خاص و خاص را در نظر می گیرد اما به استفاده از روند ذهنی رتبه بندی متکی است. با این حال ، اگر به درستی انجام شود ، نتایج ثابتی را ایجاد می کند و از آن بسیار استفاده می شود. علاوه بر این ، استفاده از دستگاه های ضبط داده های الکترونیکی و رایانه های شخصی برای تجزیه و تحلیل باعث می شود مقرون به صرفه تر از گذشته باشد.
نکات قبل از زمان سنجی
قبل از شروع کار زمان سنجي باید سرپرست و سرکارگر از کار مطلع شود.
- پس از انتخاب کارگر واجد شرایط باید او را با سرکارگر و نماینده کارگران روبرو کرده و هدف و تمام موارد لازم باید دقیقا شرح داده شود .
- باید از کارگر خواسته شود که در هنگام کار، روال همیشگی سرعت خود را حفظ کند و به همان میزان که تا به حال در کار استراحت می کرده است، استراحت نماید.
- باید توجه داشت که هر مقدار زمان استراحت که کارگر به آن خو گرفته است، باید برای او در نظر گرفته شود، و از او خواسته شود که هر گونه مشکلی که دارد توضیح دهد.
- در هنگام زمانسنجي اکثرا کارگران پس از مدت زمان کوتاه به سرعت طبيعي خود می رسند ولي کارگران عصبي تمایل دارند به طور غیرطبيعي سريع کار کنند که این امر موجب اشتباه مي شود. در شرایط وقوع چنين وضعيتي، زمان سنج باید ارزيابي را متوقف نماید و به فرد جازه دهد تا به روال عادي کار بازگردد.
- در صورتی که در دوره های متوالي زمان سنجی، زمان انجام کار پراکندگی زیادی داشته باشد، و پس از بررسی معلوم شود که این تغييرات بعدليل تغيير مواد مصرفی، ابزارها و ماشین آلات نبوده است، اختلاف در زمان هاي مشاهده شده، به دلیل اقدام کارگر رخ داده است. در این صورت باید زمان سنجيي متوقف شده و از سركارگر خواست تا نزد کارگر برود، و به جریان کار، که به نظر مي رسد به صورت صحیح انجام نمی شود رسیدگی کرد.
مزایای زمانسنجی
برای برآورد دقیق هزینه یک محصول مفید است.
به کنترل تولید کمک می کند.
این کمک می کند تا به طور دقیق پیش بینی کنید که کار به اتمام خواهد رسید و از این رو به مشتریان وعده داده می شود که در یک تاریخ ثابت تحویل بگیرند.
با استفاده از تکنیکهای مطالعه زمان ، می توان دریافت که اپراتور چقدر می تواند کار کند.
مراحل اساسی فرآیند زمانسنجی
- انتخاب کار مورد مطالعه
- ثبت کلیة اطلاعات مربوط به شرایطی که در آن شرایط کار انجام می پذیرد
- بررسی روش ثبت شده جهت حصول اطمینان از آنکه از استانداردترین و کاراترین روش ها و حرکات استفاده شده و کلیة عناصر خارجی و غیر مفید از عناصر مفید تفکیک شده اند.
- اندازه گیری زمانی کار موجود در هریک از عناصر با استفاده از بهترین و مناسب ترین روش
- ثبت زمان استاندارد برای عناصر کاری که شامل زمان الونس نیز می باشند
- ثبت روش عمل و کلیة فعالیت هایی که زمانسنجی برای آن صورت پذیرفته و زمان استاندارد مربوط به هریک
زمانسنجي با استفاده از کرنومتر(Stop watch)
- براي هرکدام از عناصر کاري، زمان مشاهده شده و ضريب عملکرد مشخص مي شود.
- زمان مشاهده اي هرکدام از عناصر به زمان نرمال تبديل مي شود.
- متوسط زمان هاي نرمال عناصر، به انضمام زمان بيکاري هاي مجاز مشخص مي شود. تا زمان استاندارد انجام کار محاسبه شود.
موارد کاربرد
روش stop watch برای عملیات های پیچیده که قابل تفکیک شدن نیستند مناسب تر می باشد.
مزایا
- محاسبات کم
- سادگی
- قابل استفاده برای هر نوع عملیات
معایب
- بالا بودن خطا
- وابستگی زمان به شخص زمان گیر
- وابستگی زمان به شخص مورد زمانسنجی
زمانسنجي با استفاده از روش مينارد(MOST)
در اين سيستم به جاي آنکه توجه تحليلگر روي اپراتور باشد، به روي قطعه کار و حرکت آن و فرآيندهاي وارد بر آن مي باشد. طيف عمليات مورد تحليل مي تواند از عمليات با سيکل کوتاه بسيار تکراري تا عمليات با سيکل طولاني و با تعداد کم باشد.
- Basic Most : در بسياري از عمليات دستي و معمول در صنعت کاربرد دارد.
- : Mini Most آناليز دقيق عمليات تکراري با سيکل کوتاه نظير مونتاژ بردهاي الکترونيکي و بسته بندي اقلام ريز.
- : Maxi Most در عمليات با سيکل طولاني و با تعداد تکرار کم، نظير آماده سازي، نگهداري و تعمير، حمل و نقل مواد و مونتاژهاي سنگين نظير : کشتي سازي و …
- : Clerical Most براي تجزيه و تحليل زمان عمليات دفتري و امور بايگاني و …
موارد کاربرد
روش MOST برای عملیات های ساده که قابل تفکیک شدن به عناصر کوچک تر می باشند مناسب تر است.
مزایا
- قابلیت اطمینان بالا
- استاندارد بودن
- عدم وابستگی به فرد
معایب
- وقت گیر بودن
- محاسبات زیاد
- موارد استفاده محدود تر نسبت به روش Stop Watch
دوستان عزیز فیلم آموزش روشهای زمان سنجی با تاکید بر نیاز صنعت تهیه شده است مدت زمان این فیلم آموزشی 3 ساعت می باشد و به صورت کامل روشهای مهم زمان سنجی که در صنعت بیشتر مورد استفاده قرار میگیرد را آموزش می دهد و سپس با ارائه مثال های جامع در نرم افزار اکسل پیاده سازی می شود. از طریق لینک زیر می توانید این فیلم آموزشی ویژه را تهیه نمایید.
چقدررررر عاااالی بود سپاسگزارم.
سلام ممنون از سایت خوبتون .فقط اینکه منابعی که تو این مقاله استفاده شده رو میتونید بگید؟؟؟