این جزوه تحقیق در عملیات پیشرفته بر اساس کتاب مباحث نوین در تحقیق در عملیات – نویسنده دکتر منصور مومنی است. این جزوه در 42 صفحه و در قالب pdf تهیه شده است و یکی از منابع درسی دانشجویان مهندسی صنایع و مدیریت می باشد.
فهرست جزوه تحقیق در عملیات
- mcdm (تصمیم گیری چندمعیاره)
فصل اول: تصمیم گیری چندشاخصه (MADM)
فصل دوم: تصمیم گیری چند هدفه (MODM)
- IA هوش مصنوعی
فصل سوم: منطق فازی
فصل چهارم: الگوریتم ژنتیک
به صورت کلی در تحقیق در عملیات به بحث مدلسازی پرداخته می شود مدل، نمایش خاصی از یک واقعیت می باشد و انواع مختلفی دارد
- مدل شماتیک
- مدل آنالوگ
- مدل سمبولیک (ریاضی)
- مدل سینماتیک
- مدل ژنتیک
مدل های ریاضی موجود در این درس از نظر پارامتری معین بوده و شامل متغیرهای پیوسته می باشد و همچنین از نظر زمانی حالت ایستا دارند.
در درس تحقیق در عملیات ما با تعاریف مختلفی مواجه می شویم که در ادامه به آن ها می پردازیم.
تعریف تحقیق در عملیات
1- برنامه ریزی خطی (LP)
تخصیص منابع محدود به فعالیت های تعریف شده جهت افزایش بازدهی و یافتن بهترین راه حل بهینه را برنامه ریزی خطی می گویند در واقع برنامه ریزی خطی نوع ساده ای از مدل برنامه ریزی ریاضی می باشد که بهترین گزینه را از میان روشهای ممکن انتخاب می کند در برنامه ریزی خطی تابع هدف و محدودیت ها همگی به صورت خطی نمایش داده می شود.
2- تحقیق در عملیات
مجموعه ای از مدلها و تکنیک های کمی که از طریق روشهای علمی، مدیران را در امر تصمیم گیری در شرایط منابع محدود یاری می دهد. ویژگی های اساسی تحقیق در عملیات به صورت 4 مورد زیر است
- روش سیستماتیک
- استفاده از مدل های علمی و ریاضی
- استفاده از متخصصان
- ایجاد و یا بهینه سازی جوابهای ممکن
فرایند تصمیم گیری و حل مسائل تحقیق در عملیات
در حل مسائل تحقیق در عملیات (OR) در 8 گام زیر قابل اجرا می باشد که گام های 1و2 به فعالیت های قبل از مدل سازی، گام های 3تا6 به فعالیت های حین مدل سازی و گام های 7 و 8 به فعالیت های بعد از مدلسازی طبقه بندی می شود. این فرایند در شکل زیر آورده شده است.
بخش های اصلی مدل برنامه ریزی خطی
1- تابع هدف (objective function)
بیانگر حداکثر کردن (MAX) یا حداقل نمودن (MIN) عملکرد مدل می باشد.
2- محدودیت های کارکردی (قیود)
بیانگرد محدودیت های منابع جهت رسیدن به اهداف مدل می باشد که به صورت بزرگتر مساوی (≤)، کوچکتر مساوی (≥) و یا مساوی (=) نمایش داده می شود.
3- محدودیت های غیر کارکردی یا متغیر تصمیم
نشان دهنده مقدار عملکرد یا سطح یک فعالیت بوده و با Xj نمایش داده می شود. این متغیرها می توانند به صورت مثبت، به ندرت منفی و یا آزاد در علامت مورد استفاده قرار گیرند. متغیر آزاد در علامت متغیری است که می تواند مقادیر منفی، مثبت و یا صفر را شامل شود. در یک مدل هر چه تعداد محدودیت ها کمتر باشد حجم محاسبات جهت حل مسئله کمتر خواهد بود.