این جزوه در 175 صفحه و به صورت pdf مربوط به رشته مهندسی صنایع دانشگاه امیرکبیر می باشد. درس ارزیابی کار و زمان یکی از دروس مقطع کارشناسی مهندسی صنایع می باشد که به مباحث مطالعه روش (کارسنجی) و زمان سنجی می پردازد.
مطالعه کار
مطالعه کار (ارزیابی کار و زمان) ؛ به عبارتی کلی برای تمامی تکنیک هایی است که به منظور بررسی کار بشری و در تمای زمینه ها مورد استفاده قرار می گیرد و به طور نظام یافته باعث میشود که تمامی عوامل موثر در کارایی و اقتصادی بودن وضعیت مورد نظر بررسی شده و در نتیجه بهبود ایجاد شود. مطالعه روش و اندازه گیری کار در تکنیک مطالعه کار می باشد.
مطالعه کار: معنی مستقیم افزایش بهره وری : عوامل موثر در بهره وری فراوان می باشد و بسته به نوع سازمان متفاوت هستند بدیهی است با استفاده از مطالعه فرایند که نیازمند سرمایه گذاری بیش تر و خرید ماشین آلات مدرن تر می باشد می توان بهره وری را بالا برد ولی این کار مستلزم سرمایه گذاری زیاد می باشد. چنانچه بخواهیم با استفاده از منابع موجود بهره وری را بالا ببریم. به کار گیری مطالعه کار بسیار موثر خواهد بود.
چرا مطالعه روش کار ارزشمند است
۱) مطالعه کار به مفهوم افزایش کارایی تولید (بهره وری) کارخانه توسط سازمان دهی مجدد کار می باشد و روشی است که به طور طبیعی سرمایه گذاری زیادی را بر روی تجهیزات و ماشین آلات نیاز ندارد.
۲) تمامی عوامل موثر بر کارایی عملیات را در نظر می گیرد
۳) دقیق ترین روشی است که تا کنون جهت تعیین استانداردهای عملکرد به وجود آمده است.
۴) منافع حاصل از به کار گیری صحیح مطالعه کار بلافاصله قابل بهره برداری است.
۵) این تکنیک در تمامی مکان هایی که کاردستی صورت می پذیرد می تواند به کار رفته شود.
۶) یکی از نافذترین ابزارهای بررسی است که در اختیار مدیریت قرار دارد.
۷) نسبتا ارزان بوده و به سهولت قابل پیاده سازی است
۸)با شناسایی عملیات خطرناک روش های ایمن تر اجرای آن ها را پیشنهاد می نماید.
تکنیکهای مطالعه کار
1) مطالعه روش: ثبت نظام یافته روش های انجام کار فعلی و پیشنهادی و سپس بررسی انتقادی آن به منظور ایجاد و بکارگیری روش های موثرتر و آسان تر و کاهش دادن هزینه ها می باشد. به مطالعه روش کارسنجی گفته می شود.
۲) اندازه گیری کار: عبارت است از بکارگیری تکنیک هایی که به منظور تعیین طول زمان انجام کار بخصوصی که توسط کارگر واجد شرایط و در سطح مشخصی از عملکرد صورت می پذیرد طراحی شده است. به اندازه گیری کار زمان سنجی گفته می شود.
پس همانطور که در بالا اشاره شد ارزیابی کار و زمان از دو فن روش سنجی و کار سنجی تشکیل شده و اصطلاحی است کلی در مورد فنونی که در بررسی همه زمینه هاي کار انسانی از آنها استفاده می شود. ارزیابی کار و زمان در واقع به پژوهشی نظام مند در مورد همه عواملی می پردازد که بر کارایی و صرفه جویی در وضعیت مورد بررسی، به منظور بهبود آن تأثیر می گذارند.
ارتباط مطالعه و روش و اندازه گیری کار
مطالعه روش و اندازه گیری کار به شدت به هم وابسته می باشند. مطالعه روش در ارتباط با کاهش مقدار کار یک شغل و یا عملیات می باشد حال آنکه اندازه گیری کار در بیشتر موارد مربوط به بررسی و کاهش زمان فیر موثر یک شعل و یا یک عملیات می باشد. همچنین پس از اینکه چگونگی انجام کار توسط معطالعه روش بهبود یافت، زمان استاندارد عملیات توسط اندازه گیری کار تعیین می شود. این اندازه گیری کار یا به عبارتی زمان سنجی روشهای مختلفی دارد از جمله زمان سنجی MOST، زمان سنجی با کرنومتر و زمان سنجی MTM.
تاریخچه ارزیابی کار و زمان
ارزیابی کار و زمان از زمانی آغاز شد که انسانهاي اولیه براي امرار معاش سعی در ساخت و استفاده از ابزار را شروع کردند و پیشینه آن به زمانی باز می گردد که انسان کار را شروع کرد و از همان ابتدا نیز کوشید از ابزار وسایلی که در اختیار دارد، به طور موثر و کارآمد استفاده نموده، بهترین روش انجام کار را تعیین کند. از زمانهاي گذشته، انسان در جست و جوي روشهایی بود تا بهتر بتواند به فعالیتهاي خود از قبیل کشاورزي، شکار، ساخت وسایل مورد نیاز و … بپردازد. این جست و جو براي یافتن روشها و فنونی که او را سریعتر و کاراتر به هدف برساند تا به امروز به طور مستمر ادامه داشته و به یک فلسفه مدیریتی تبدیل شده است؛ تا جایی که امروزه فعالیتها در قالب سازمان شکل گرفته و هدف مدیریت آن نیز ایجاد ارزش افزوده پایدار رقابتی با استفاده از فلسفه بهبود مستمر است.
پس از انقلاب صنعتی در قرن هجده و نوزده و با گسترش سازمانهاي تولیدي، موضوع ارزیابی کار و زمان از ویژگی و اهمیت خاص برخوردار شد؛ زیرا از یک سو صاحبان صنایع در پی یافتن راههایی بودند که بتوانند کارایی را در سازمانهاي خود افزایش دهند و از عوامل تولیدي موود حداکثر استفاده را بکنند و از سویی دیگر کارکنان و کارگران در پی دریافت حقوق عادلانه در مقابل کار عادلانه بودند و به این دلیل، یافتن استانداردي براي تعیین صحیح میزان کاري که باید طی یک زمان مشخص انجام پذیرد، ضرورت داشت. این موضوع اغلب سبب بروز مشکلاتی در واحدهاي تولیدي می شد؛ زیرا این استاندارد اصولاً وجود نداشت یا آنکه ناشی از برداشتهاي ذهنی مدیران و صاحبان صنایع بود و مبانی علمی صحیحی نداشت که به صورت منطقیتعیین شده و مورد قبول نیروي کار نیز باشد.
در علم ارزیابی کار و زمان همانند سایر علوم، افراد شاخصی وجود دارند که توسعه این علم مدیون زحمات آنان است. امروزه در هر مکتوبی که در زمینه ارزیابی کار و زمان به رشته تحریر در آمده باشد ،نام این اشخاص به چشم می خورد. در 1780 میلادي، آدام اسمیت که امروزه به پدر علم اقتصاد مشهور است، در کتاب مشهور خود به نام ثروت ملل، به صورت مشخص اصل تقسیم کار را مطرح می کند. مزیتهاي تقسیم کار از نظر اسمیت را می توان به شرح زیر بیان کرد:
- با تقسیم کار، افراد بر روي کار مشخص تمرکز خواهند یافت و با تکرار کار، مهارت آنها در انجام کار افزایش می یابد .
- تمرکز افراد بر روي کار مشخص، سبب کشف ابزار و تجیهزات لازم براي انجام کـار بهتر می شود.
- افزایش مهارت افراد در انجام کار و استفاده از ابزار مناسب، باعث افزایش سرعت انجام کار و ارتقاي کیفیت آن می شود .
- افزایش سرعت انجام کار، زمان انجام کار و در نتیجه هزینه آن را کاهش می دهد .
کاربردهای ارزيابی کار و زمان
در ایجاد یک کسب و کار و یا بهتر بگوییم در طرح کسب و کار یک سازمان، ارزیابی کار و زمان در واقع، مطالعه عامل روش و زمان در عملیات روزمره در آن سازمان است. مدت زمان لازم براي انجام دادن یک فعالیت که محصول و خروجی آن کیفیت مناسب و هزینه قابل قبول داشته باشد و تعریف و تعیین بهترین روش براي هر عملیات اعم از تولیدي و غیر تولیدي، موضوع علم ارزیابی کار و زمان است و به طور نظام مند در مورد تمام فعالیتهاي یک سازمان مطالعه می کند؛ اگرچه معمولاً در بخشهاي تولیدي سازمانها بیشتر از فنون ارزیابی کار و زمان استفاده شود .
هدف اصلی ارزیابی کار و زمان ایجاد نظم و عدالت در سازمان از دیدگاه هر دو گروه کارگر (کارپذیر) وکارفرماست. هدف ابتدا شناسایی عوامل زاید، حذف آنها از بدنه اصی کار تا رسیدن به یک روش مطلوب و مرحله دوم، تعیین زمان استاندارد انجام کار مورد نظر است.
عمده ترین دلایلی که می توان ارزیابی کار و زمان را یک ابزار قوي مدیریتی معرفی و مطرح نمود به طور خلاصه عبارتند از:
- با توجه به اینکه ارزیابی کار و زمان بیشتر به وسیله تجدید سازو کار و سازمان کار انجام می پذیرد، مستلزم سرمایه گذاري اندك یا عدم سرمایه گذاري بر روي تجهیزات و ماشین آلات است و از همین رو فنی است که تقریباً براي همه مدیران و همه سامانه ها قابل استفاده است.
- چون ارزیابی کار و زمان بر اساس یک الگوریتم علمی و نظام مند انجام می شود، این اطمینان را حاصل می سازد که تقریباً هیچ عامل موثري در کارایی عملیات، چه در تحلیل وضع موجود و چه در مرحله ارائه روش بهبود یافته از قلم نیفتاده و نادیده گرفته نشده است .
- ارزیابی کار و زمان تاکنون دقیق ترین وسیله اي بوده که براي تعیین استانداردهاي انجام کار مورد استفاده قرار گرفته است و هر نوع برنامه ریزي منابع در سازمان به نوعی به طور مستقیم و غیر مستقیم به آن بستگی دارد .
- صرفه جوییهاي ناشی از مطالعه مناسب کار بلافاصله شروع می شوند و مادام که عملیات در شکل بهبود یافته آن دنبال می شود، این صرفه جوییها نیز ادامه خواهند یافت.
- ارزیابی کار و زمان ابزاري است که در همه موارد و حوزه ها می تواند به کار رود. می توان از آن در کلیه فعالیتهاي انسانی و نیز فعالیتهایی که فاکتور انسانی در آنها نقش دارد، استفاده نمود. این ابزار نه تنها در بخشهاي تولیدي وعملیاتی، بلکه در کلیه بخشهاي ستادي و خدماتی نیز قابل استفاده است.
- و در نهایت شاید بتوان گفت که مهمترین دلیل اهمیت ارزیابی کار و زمان آن است که به عنوان یکی از اثربخش ترین ابزارهاي تحقیق، به مثابه سلاحی قدرتمند براي حمله به عدم کارایی در هر سازمان در اختیار مدیریت قرار دارد.
پس به صورت کلی می توان مزایای ارزیابی کار و زمان را به صورت زیر برشمرد.
- افزايش بهره وری
- تجزيه و تحليل کارايی عمليات
- تعيين استانداردهای انجام کار جهت برنامه ريزی و کنترل موثر توليد
- يکی از موثرترين ابزار تحقيقاتی و کنترلی مديريت بر روی کارايی افراد و سازمان
در ادامه میتوانید این جزوه ارزیابی کار و زمان را به رایگان دانلود کنید.
دوستان عزیز فیلم آموزش روشهای زمان سنجی با تاکید بر نیاز صنعت تهیه شده است مدت زمان این فیلم آموزشی 3 ساعت می باشد و به صورت کامل روشهای مهم زمان سنجی که در صنعت بیشتر مورد استفاده قرار میگیرد را آموزش می دهد و سپس با ارائه مثال های جامع در نرم افزار اکسل پیاده سازی می شود. از طریق لینک زیر می توانید این فیلم آموزشی ویژه را تهیه نمایید.
مطالب مشابه و پیشنهادی: