مدیریت تولید و عملیات یکی از دروس مهندسی صنایع می باشد. جزوه کامل درس مدیریت تولید و عملیات به صورت PDF و در 160 صفحه. در پایان هر فصل این جزوه تعداد سوال به همراه پاسخ آورده شده است.
فهرست جزوه:
- فصل اول: کلیات و مفاهیم مدیریت تولید و عملیات
- فصل دوم: پیش بینی تقاضا
- فصل سوم: برنامه ریزی جامع تولید
- فصل چهارم: تجزیه و تحلیل نقطه سر به سر (BEP)
- فصل پنجم: مکان یابی
- فصل ششم: کارسنجی زمان سنجی
- فصل هفتم: نحوه استقرار ماشین آلات و تجهیزات و دفاتر (Layout)
- فصل هشتم: برنامه ریزی و برآورد تعداد ماشین آلات و تجهیزات
- فصل نهم: برنامه ریزی مواد اولیه و قطعات (MRP)
- فصل دهم: برنامه ریزی در سیستم های غیر پیوسته
- فصل یازدهم: کنترل کیفیت آماری (SQC)
- فصل دوازدهم: نگهداری و تعمیرات (نت) و قابلیت اطمینان
- فصل سیزدهم: تئوری صف
- فصل چهاردهم: مدیریت موجودی
در ادامه قسمتی از جزوه آورده شده است
پیش بینی تقاضا
پیش بینی به معنای تخمین امری است که در آینده رخ خواهد داد. برای مثال، هواشناسان وضعیت هوا و ورزش دوستان نتیجه مسابقات ورزشی را پیش بینی می کنند. هر سازمانی برای ادامه حیات خود و تضمین موفقیتش در بازار رقابتی نیازمند پیش بینی آینده است. به عبارت دیگر پیش بینی میزان فروش یک محصول شرط لازم برنامه ریزی سالانه تولید آن محصول است. پیش بینی از یک سو فرآیندی نامطمئن است. چون با یقین نمی توان در مورد آینده سخن گفت و از سویی دیگر هر چه افق پیش بینی وسیع تر شود عدم اطمینان بیشتر می شود. به دلیل آنکه متغیرهای بیشتری دخیل می شوند، امکان وقوع حوادث مختلف افزایش می یابد.
هنگامی که افراد توان مالی رفع نیازهای خود را داشته باشند، آن ها را «متقاض » و نیاز آن ها را «تقاضا» گویند. برای مثال، در یک شهر که میلیون نفر به وسیله حمل و نقل شخصی نیاز داشته باشند و تنها یک میلیون نفر توان خرید اتومبیل را داشته باشند، تقاضا برای اتومبیل یک میلیون عدد است. پیش بینی تقاضا، فرآیند پیش بینی تقاضای محصول در آینده، و برای سازمان ها بسیار حیاتی است، چرا که برنامه ریزی جامع تولید آن ها بر مبنای آن انجام می پذیرد.
پیش بینی تقاضا و زنجیره ی عرضه
همانگونه که مشتریان، کالاها و خدمات را از تولید کنندگان خریداری می کنند، تولید کنندگان نیز مواد اولیه را از تهیه کنندگان خریداری می کنند. به عبارت دیگر مشتریان، مشتری کالا و خدمت تولید کنندگان هستند و تولید کنندگان هم مشتری مواد اولیه تامین کنندگان آن هستند. این اعضا که به طور زنجیروار به هم مرتبط هستند «زنجیره می عرضه» نامیده می شوند. فعالیت هایی که بین حلقه های این زنجیر انجام می گیرد شامل: خرید، کنترل موجودی، تولید، زمان بندی، مکان یابی تجهیزات و حمل و نقل و توزیع هستند. برای مثال، یک تولید کننده مواد اولیه را از تولید کنندگان خریداری می کند و بر مبنای میزان تقاضا موجودی هایش را کنترل می کند و با توجه به موجودی ابتدا و انتهای دورد، تولید طی دوره خود را مشخص کرده و زمان بندی می نماید. مشابه همین روابط نیز بین تولید کننده و مشتریانش جریان دارد. کلیه فعالیت های ذکر شده در زنجیره ی عرضه، در کوتاه مدت به میزان تقاضا» و در بلند مدت به محصول و فرآیند جدید، پیشرفت تکنولوژی و تغییرات بازار وابسته است. بنابراین پیش بینی میزان تقاضا عاملی است که سازمان از طریق آن فعالیت هایش را تنظیم و به اصطلاح «بودجه بندی » می نماید.
پیش بینی تقاضا و مدیریت استراتژیک
مديريت استراتژيك وضعيت مطلوب سازمان را در درازمدت پيش بيني و استراتژي هاي مناسب براي رسيدن به آن را تنظيم، اجرا و كنترل مي كند. براي تعيين وضعيت مطلوب سازمان، بايد بتوان آينده را پيش بيني نمود. ناگفته نماند كه برنامه ريزي استراتژيك، برنامه ريزي بلندمدت سازمان است كه معمولاً افق 5سال يا بيشتر را دربر مي گيرد. توضيح آن كه افق كوتاه مدت يك ساله يا كمتر و افق ميان مدت بين 1 تا 5 سال است. پيش بيني تقاضا در افق كوتاه مدت انجام مي شود و برنامه ريزي استراتژيك مربوط به افق بلندمدت است.
برنامه ریزی جامع تولید
پس از انجام برنامه ریزی اساسی و بلندمدت سازمان که «برنامه ریزی استراتژیک» نامیده می شود، لازم است برنامه ریزی جامع تولید انجام شود. در برنامه ریزی استراتژیک اهداف بلند مدت سازمان تعیین شده و راه های رسیدن به آن ها تدوین می شوند. سپس اهداف بلند مدت استراتژیک به اهداف میان مدت و کوتاه مدت شکسته می شوند. در این بخش می توان برای بهینه تر کردن برنامه ریزی تولید از تکنیک های تحقیق در عملیات نیز استفاده نمود.
نکته: در برنامه ریزی جامع تولید، استراتژی های مختلف بررسی شده و بهترین استراتژی انتخاب می شود.
فرآیند برنامه ریزی جامع تولید
در برنامه ریزی و مدیریت تولید سیستم جامع بر اساس شکل زیر می باشد که پس از بررسي ورودي هاي برنامه ريزي جامع توليد بهترين استراتژي را تعيين مي كنيم.
تجزیه و تحلیل نقطه ی سر به سر (BEP)
یکی از تکنیک های ارزیابی راهکارهای مختلف تولیدی از دیدگاه اقتصادی، تجزیه و تحلیل نقطه سر به سر است که رابطه بین هزینه و درآمد و میزان تولید را مشخص می کند. تولید ناب که به ایجاد استراتژی های بهینه تولید کمک می کند در این مبحث بسیار مورد استفاده قرار می گیرد. در واقع با استفاده از تولید ناب سعی می شود با استفاده بهینه از تجهیزات با کیفیت ترین محصول را تولید نمود.
نکته: هدف از تجزیه و تحلیل نقطه سر به سر، برآورد درآمد سازمان تحت شرایط مختلف عملیاتی است.
برای انجام تجزیه و تحلیل نقطه سر به سر نیاز است ابتدا هزینه های تولید را مشخص کنیم.
انواع هزینه های تولید
الف) هزینه های ثابت: هزینه هایی که هیچ گونه ارتباطی با میزان تولید ندارند. (FC)
ب) هزینه های متغیر: هزینه هایی که میزان نوسان آن ها رابطه ی مستقیمی با میزان نوسان تولید دارد. (VC)
در شکل زیر منحنی هزینه ثابت، هزینه متغیر و هزینه کل در سیستم تولید و مدیریت تولید آورده شده است.
همچنين درآمد كل برابر است با:
نقطه اي كه درآمد كل، هزينه ي كل را قطع مي كند نقطه سر به سر (BEP) می گویند.
كارسنجي زمان سنجي
تبدیل ورودی ها مانند مواد اولیه، نیروی انسانی و … به محصولات و خدمات مطلوب یکی از اساسی ترین وظایف در طراحی یک سیستم تولیدی است. در این تبدیل می تواند فقط انسان یا ماشین یا ترکیبی از آن ها مورد استفاده قرار گیرد.
کارسنجی
کارسنجی تعیین می کند که چه مدت طول می کشد تا یک کار انجام شود. زمان استاندارد، زمان مورد نیاز برای یک کارگر متوسط برای انجام کاری تحت شرایط و مقتضیات طبیعی می باشد.
اهداف مطالعه می کار
- استفاده موثر از تجهیزات اولیه
- استفاده موثر از نیروی انسانی
- تحصیل عملکرد مطلوب مجموعه می تجهیزات، مواد اولیه و نیروی انسانی
مطالعه کار تکنیک های مطالعه روش و زمان سنجی را در بر می گیرد.
نکته: مطالعه روش به منشور یافتن حجم واقعی فعالیت مورد نیاز برای انجام عملیات از طریق بررسی دقیق روش موجود و تدوین روش های ساده تر و موثرتر انجام می شود و زمان سنجی برای تشخیص و کاهش زمان های غیر مؤثر، و سپس تعیین زمان استاندارد برای عملیات، مطابق روش مشخص صورت می پذیرد.
نکته: یکی از روش های طراحی شغل، روش کار سنجی و زمان سنجی است.
کاربرد تئوری صف در مدیریت تولید
در برخی سازمان ها ورود مشتری ها به صورت تصادفی انجام می پذیرد. برای مثال، مراجعه مشتریان به فروشگاه، تئاتر و دفاتر پستی تصادفی می باشد. برخی اوقات مشتری به طور فیزیکی حضور ندارد بلکه سفارشات مشتریان در انتظار انجام خدمات می مانند. مانند تجهیزاتی که در انتظار تعمیر یا مدارکی که در انتظار بررسی هستند. بنابراین، تئوری صف، يک نگرش کمی در تجزیه و تحلیل صف و میزان انتظار مشتریان است.
تفاوت بین صف و سیستم
منظور از صف، تعداد سفارشات یا مشتریانی است که منتظر دریافت خدمت هستند. اما منظور از سیستم نه تنها تعداد سفارشات با مشتریانی است که منتظر دریافت خدمات هستند، بلکه تعداد سفارشات با مشتریانی که در حال دریافت خدمت هستند را نیز شامل می شود.
نکته: هدف از بکارگیری تئوری صف حداقل نمودن مجموع هزینه های انتظار مشتریان و ظرفیت خدمت دهی است.
الف) هزینه ظرفیت خدمت دهی
هزینه مربوط به فراهم کردن امکانات خدمت دهی و حفظ و نگهداری آن ها را هزینه ظرفیت خدمت دهی می گویند. مانند افزایش باجه های صندوق در بانک ها و فروشگاه ها۔
نکته: زمانی که خدمت دهنده بیکار باشد، ظرفیت خدمت دهی به هدر می رود.
ب) هزینه ی انتظار مشتریان
هزینه مربوط به فضا یا زمان تخصیص یافته برای انتظار مشتریان را هزینه انتظار مشتریان گویند.
این هزینه ها شامل: هزینه می مربوط به فضای تخصیص یافته به اتاق انتظار مشتریان و یا هزینه ی انتظار کارکنان برای انجام کار و با انتظار تعمیر کار برای دریافت قطعات یدکی و … می باشد.
جهت دانلود جزوه مدیریت تولید و عملیات بر روی لینک زیر کلیک کنید لینک دانلود به درخواست نویسنده حذف شد.
با سلام چرا موقع دانلود خطا404میده
لینک دانلود بنا به درخواست نویسنده جزوه حذف شده
سلام من میزنم لینک دریافت و دانلود نمیکنه
سلام. بررسی شد. لینک دانلود مشکلی نداشت و به راحتی فایل دانلود می شود.
سلام
ممنونم واقعا جزوه کامل و خوبی بود
سلام
می خواستم بدون منبع اصلی این جزوه از کدوم کتاب هست؟
ممنون
از یک منبع نیست منابع مختلفی داره که بنده اطلاعی از اونها ندارم