در این پکیج تعدادی مقاله فارسی و انگلیسی isi در رابطه با کنترل موجودی اقلام فاسد شدنی (فساد پذیر) جهت دانلود قرار داده شده است که میتوانید در ادامه دانلود کنید.
مدلهای موجودی اقلام فاسدشدنی
اقلام فاسد شدنی به طور فراوان در دنیای واقعی وجود دارد. در دهه های اخیر تعریفی از اقلام فاسد شدنی ارائه شد که طبق این تعریف اقلام فاسد شدنی به طور کلی به اقلامی اطلاق می گردد که در معرض پوسیدگی و فساد، خرابی، تبخیر شدن، منقضی شدن، باطل شدن، مستهلک شدن و غیره در طول زمان می باشد. بنابراین بر طبق این تعریف فرآورده های گوشت، سبزیجات و میوه جات داروها، گل ها، فیلم های عکاسی، قطعات کامپیوتری، تلفن همراه، لباس های مد روز و کالاهی فصلی همگی اقلام فاسد شدنی هستند، در نتیجه ویژگی فاسد شدن محصولات اهمیت پرداختن به مدیریت موجودی آنها را دو چندان می کند. قابر و اسکرادر در سال ۱۹۶۳ نشان دادند که کاهش سطح موجودی اقلام فاسد شدنی تابع نمایی منفی از زمان است و بر این اساس مدل موجودی زیر را برای اقلام فاسد شدنی پیشنهاد دادند.
که در آن θ نرخ فساد، (I ( t سطح موجودی در زمان أو (f(t تابع تقاضا در زمان می باشد. این مدل موجودی پایه و اساس مطالعات بعدی در زمینه موجودی اقلام فاسدشدنی و مدل های مربوطه گردید. تحلیل موجودی اقلام فاسدشدنی، با مفاهیم مختلفی از فساد سر و کار دارد حالاتی که تمام اقلام موجودی در انتهای فوق برنامه ریزی به طور همزمان منسوخ میشود. مانند کالاهای مد یا مسئله پسر روزنامه فروش.
حالاتی که اقلام در طی افق برنامه ریزی خود، زایل می شود. اقلام این طبقه، خود به دو دسته تقسیم می گردد.
الف- اقلام با عمر قفسهای ثابت مانند خون انسان
ب- اقلامی که به صورت پیوسته زابل (قياه) می شود یا به عبارت دیگر دارای طول عمر تصادفی است، مانند مواد رادیواکتیویته.
به عبارت دیگر در اقلامی که دارای طول عمر ثابت می باشد، طول عمر این اقلام از پیش مشخص است و از تمامی پارامترهای سیستم مستقل خواهد بود. در این اقلام، فرض بر آن است که تمامی آنها قبل از تاریخ انقضا دارای کارآیی یکسان می باشد. در حالی که در اقلام با طول عمر تصادفی، طول عمر این اقلام متغیری تصادفی با توزیع احتمال مشخص است. به علاوه تفاوت کالاهای مد و مسئله پسر روزنامه فروش با اقلامی که دارای عمر قفسهای ثابت می باشد در این است که کالای مد یا روزنامه ها در مسئله پسر روزنامه فروش به دلیل محدودیت در افق برنامه ریزی منسوخ میشود نه به دلیل زوال یا فاسد شدن محصولات. اما در اقلام با عمر قفسهای ثابت، پس از مدت زمان مشخص، کالاها فاسد خواهد شد.
از دیدگاه گویال و گیری در سال ۲۰۰۱ منسوخ شدن به عنوان جزیی از زوال پذیری در نظر گرفته نشده است. از دیدگاه این دو محقق، اقلام را می توان با توجه به عوامل زیر به سه دسته تقسیم کرد. این عوامل عبارتند از:
- منسوخ شدن
- زوال پذیری
- منسوخ نشدن یا زایل نشدن
منسوخ شدن مربوط به اقلامی است که ارزش خود را در طول زمان به دلایلی مانند تغییر سریع تکنولوژی با معرفی محصول جدید توسط رقیب از دست می دهد. کالاهایی که به دلیل تغییر مد با کاهش شدید قیمت مواجه می شود یا در پایان فصل به طور کامل جمع۔ آوری می گردد، از این دسته اقلام است. به عنوان مثال قطعات یدکی هواپیمای نظامی کالایی منسوخ شدنی است که با معرفی مدل جایگزین، منسوخ خواهد شد.
زوال عبارت است از آسیب دیدن، فاسد شدن، خشک شدن، تبخیر شدن و موارد این چنینی که محصولات دچار آن می شوند.
این دو محقق اقلام زوال پذیر را در قالب دو دسته زیر قرار داده اند
الف. دسته ای از این محصولات مانند مواد غذایی، سبزیجات، خون انسان و فیلم عکاسی را که دارای حداکثر عمر قابل مصرف می باشند، با نام محصولات فاسد شدنی شناخته می شود.
ب- گروهی از محصولات مانند الكل، بنزین و مواد رادیواکتیویته که دارای عمر قفسهای نمی باشد. این دسته از اقلام را محصولات زوال پذیر (تباه شدنی) می نامند.
محصولاتی که عمر قفسهای نامحدود دارند و بنابراین به عنوان محصولات منسوخ نشدنی با زوال ناپذیر شناخته می شود.
به طور خلاصه طبقه بندی محصولات از دیدگاه این دو محقق مطابق شکل زیر است:
همچنین رافت در سال ۱۹۹۱ با توجه به ارزش و کارآیی اقلام در طی زمان، این محصولات را به سه دسته زیر تقسیم نمود:
1- کالاهای زوال پذیر با کارایی ثابت که با زایل شدن، ارزش آن تغییر چندانی در طی عمر قابل مصرف نخواهد کرد. به عنوان مثال می توان از داروها نام برد.
٢. کالاهای زوال پذیر با کارآیی کاهشی (نزولی) که از ارزش این اقلام در طول عمرش کاسته می شود. محصولات تازه و میوه ها از این دسته اند.
٣. زوال پذیر با کارایی افزایشی (صعودی) که ارزش این اقلام با گذشت زمان افزایش می یابد. برای مثال می توان به برخی از اشیاء عتیقه اشاره کرد.
زنجیره تامین
در دهه ۸۰ میلادی تلاشهای زیادی برای بهبود عملکرد سازمانها از راه تمرکز بر فرایندهای درونی انجام شده است. بررسی نتایج عملکرد سازمانها مشخص می کند که بخش عمده ای از آن تحت تاثیر تأمین کنندگان و مشتریان است. گسترش حوزه بهبود عملکرد سازمانها به ماورای مرزهای سازمانی به ابزارهای جدیدی نیازمند بوده است از اینرو یکی از مفاهیمی که در این راستا مطرح و اهمیت زیادی پیدا نمود، مدیریت زنجیره تأمین است که در آن شرکتها با همکاری یکدیگر و ایجاد هم افزایی توانایی اتخاذ تصمیمات کاراتر را کسب می کنند. زنجیره تأمین اصطلاحی است که امروزه به وفور در تمامی جهان مورد استفاده قرار می گیرد. اکنون شرکتها نیازمندند تا یکپارچگی منظمی را در تمام فرآیندهای تولیدی، از مواد اولیه (خام) تا مصرف کننده نهایی ایجاد کنند. مدیریت زنجیره تأمین به عنوان رویکردی یکپارچه برای مدیریت مناسب جریان مواد و کالا، اطلاعات و جریان پولی، توانایی پاسخگویی به این شرایط را دارد. زنجیره تأمین شامل تمامی فرایندهای مستقیم یا غیر مستقیم لازم در تأمین سفارش مشتری می باشد و عموما با تقاضای مشتری آغاز و با پرداخت وجه (به ازای ارزش دریافتی) توسط او خاتمه می پذیرد. در برخی منابع گفته شده است، زنجیره تأمین شامل همه فعالیتهای مرتبط با جریان و تبدیل کالاها از مرحله اولیه (استخراج ماده اولیه) تا مرحله نهایی (کالای آماده برای مصرف) و نیز جریانهای اطلاعاتی مرتبط با آنها تعریف می شود. فلسفه وجود زنجیره تأمین در واقع ارضای نیازهای مشتریان در راستای کسب ارزش (مثل سود) برای حلقه های مختلف زنجیره می باشد و هدف هر زنجیره در نهایت بیشینه سازی ارزش ایجاد شده توسط حلقه ها می باشد.
بطور کلی یک تصمیم گیری در زنجیره تأمین بر اساس تقسیم بندی شامل مراحل یا حلقه هایی مطابق شکل زیر است.
تعاریف و اصطلاحات اصلی
زنجیره تأمین: یک زنجیره تأمین، یک سیستم شامل تأمین کنندگان مواد اولیه، تسهیلات تولیدی، سرویس های توزیع و مشتریان است که این اعضاء به طور معمول، از طریق جریان رو به جلو محصولات فیزیکی و جریان رو به عقب اطلاعات در قالب سفارشات و پول به یکدیگر متصل هستند.
موجودی: مقدار کالا با موادی که تحت کنترل بنگاه اقتصادی برای مدتی در حالت نسبتا بیکار یا غیر مولد جهت استفاده با فروش نگهداری می شود.
اقلام فاسد شدنی: به هر فرآیندی که مانع استفاده از اقلام به شکل اولیه و اصلی آن می شود، فساد گویند، مانند فاسد شدن که در مواد غذایی، میوه ها و سبزیجات رخ می دهد. با تبخیر و ناپدید شدن مایع های فرار از جمله بنزین و الکل که موجب از دست رفتن آن از نظر فیزیکی می شود. با تنزل یافتن مانند آن چه که در مواد رادیواکتیویته رخ می دهد. با از مد افتادن و منسوخ شدن مانند آن چه که در قطعات الکترونیکی رخ می دهد و با کم شدن اثر مانند آن چه که در فیلم های عکاسی و داروها اتفاق می افتد.
فساد آنی: فساد اقلام بلافاصله پس از دریافت کالاها توسط خرده فروش آغاز می شود
فساد غیر آنی: محصولات برای مدت زمان را دچار هیچ گونه فسادی نخواهند شد و پس از آن فساد آغاز می شود.
نرخ فساد : فرخ فساد در ادبیات با توجه به طبیعت مواد و نرخ فاسد شدن آن در عالم واقع به دو صورت در نظر گرفته شده است:
1- نرخ فساد ثابت: با فرض ثابت بودن نرخ فساد، بدون در نظر گرفتن تابع عمر موجودی کسر ثابتی از موجودی در دست دچار فساد خواهد شد. در این حالت محصول دارای طول عمری با توزیع نمایی منفی خواهد بود.
٢. نرخ فساد متغیر: با توجه به طبیعت مواد، ممکن است نرخ فساد ثابت برای گروهی از محصولات مناسب نباشد. یعنی ممکن است نرخ فساد طبق تابعی، افزایش یا کاهش یابد. در این حالت نرخ فساد متغیر خواهد بود. در صورت ثابت نبودن نرخ فساد، محاسبات ریاضی به شدت مشکل خواهد شد و جواب دقیق معمولا به دست نخواهد آمد.
معرفی مقالات
قاره و اسکرادر در سال 1993 جزء اولین کسانی بودند که فاسد شدن را در مدل خود در نظر گرفتند. آنها یک مدل EOQ برای کالای فاسد شدنی با نرخ ثابت فساد ارائه کردند. بعد از ایشان کارهای فراوانی پیرامون ارائه مدلهای موجودی برای کالاهای فاسد شدنی ارائه شده است. مدل موجودی E00 خود را با جبران کردن بخشی از کمبود ارائه نمود. او فرض کرد که کمبود بصورت پاره ای و تابعی از زمان انتظار برای رسیدن کالا جهت بازپرسازی است.
دای در سال 2007 مدلی را با در نظر گرفتن کمبود بصورت پس افت و فروش از دست رفته بررسی نمود. او فرض کرد، بخشی از کمبود بصورت فروش از دست رفته میشود و بنابراین دارای هزینه جداگانه ای برای بنگاه خواهد بود که باید در مدل لحاظ شود.
کوهن در سال 1997 مدل قیمت گذاری و موجودی را در حالتی در نظر گرفت که نرخ فساد در زمان پیوسته بود. وی سیاست بازپرسازی و قیمت گذاری را با در نظر گرفتن تقاضای وابسته به قیمت در نظر گرفت که این قیمت در طول زمان کاهش پیدا می کرد. وی در سالهای ۱۹۹۷ و ۱۹۹۹ ، مدل کوهن را گسترش داد و علاوه بر در نظر گرفتن تقاضای وابسته به قیمت، فاسد شدن را بصورت تابع وايبل در نظر گرفت و مدل را در حالت تخفیف قیمتی و همچنین در حالت بدون تخفیف ارائه داده است.
چنگ و همکاران مدل موجودی و قیمت گذاری را با تقاضای وابسته به قیمت و کمبود بصورت پس افت پاره ای در نظر گرفته اند. مسئله را در حالتی در نظر گرفتند که علاوه بر وابسته بودن تقاضا به قیمت ارزش زمانی پول هم در محاسبات لحاظ گردد.
یانگ و همکاران در سال 2002 مدل موجودی و قیمت گذاری برای کالاهای فاسد شدنی غیر آنی در نظر گرفتند. تقاضا همچنین بصورت تابع خطی وابسته به قیمت و کمبود بصورت پاره ای پس افت فرض شده است.
تنگ و همکاران در سال 2007 مقایسه ای بین دو مقاله اباد (2003) و گوپال و گیری (2003) انجام دادند. در هر دوی این مطالعات، مدل موجودی به همراه قیمت گذاری ارائه شده و کمبود در هر دو تیز بصورت پاره ای پس افت در نظر گرفته شده بود. نتایج مقایسه این دو مدل نشان داد که دو مدل برتری خاصی بر یکدیگر ندارند و با توجه به شرایط از هر دو مدل می توان استفاده کرد.
میشرا در سال 2008 مسئله تعیین قیمت در مدل EOQ برای کالاهای فاسد شدنی را در حالتی که بنگاه در رقابت کامل است، بررسی نموند و در مقاله بعدی خود، بار دیگر مسئله تعیین موجودی و قیمت را در نظر گرفتند و در این مقاله مدلی جامع برای کالاهای فاسد شدنی و فاسد نشدنی ارائه داده اند. مدل تعیین موجودی و قیمت را در حالتی در نظر گرفتند که تقاضا وابسته به قیمت و سطح موجودی است.
هی و همکاران در سال 2010 مسئله را در حالتی در نظر گرفتند که بازارهای مختلفی برای فروش کالاهای فاسد شدنی موجود باشد. در مقاله خود به بررسی سیاستهای بهینه موجودی برای کالاهای فاسد شدتی که نرخ فاسد شدن آنها به زمان وابسته است، در زنجیره تامین سه سطحی (یک تولید کننده، یک توزیع کننده و یک خرده فروش) پرداختند.
گانی و سبرینادان در سال 2013 به مطالعه استراتژی های سفارش دهی و سیاست موجودی به همراه قیمت گذاری برای کالاهای فاسد شدنی با نرخ فساد ثابت پرداختهاند. یکی از مفروضات اصلی مدل آنها، در نظر گرفتن شرایط عدم قطعیت بود که با مجموعههای فازی مدل شده است. در این مدل خرده فروشان مقدار بهینه سفارش خود را تعیین می کند.
مطالب مشابه و مرتبط: