جزوه روشهای وزن دهی به معیارها یا شاخص ها در تصمیم گیری چندمعیاره MCDM
در این جزوه به روشهای وزن دهی به معیارها پرداخته می شود. این روشها عبارتند از:
1- روش AHP: این روش در سال 1980 توسط توماس ساعتی ارائه شد این روش بر مبنای مقایسات زوجی بنا شده است.
2- روش حداقل مربعات : در این روش بر اساس ایجاد یک مدل بهینه سازی غیر خطی اوزان معیارها را محاسبه می کنیم.
3- روش حداقل مربعات لگاریتمی: این روش نیز مدلی همانند حداقل مربعات با تغییراتی جزیی در محدودیت ها دارد.
4- روش بردار ویژه : این روش از دقیق ترین روشهای محاسبه وزن در مقایسات زوجی است که دو نرم افزار مطرح در تصمیم گیری چند معیاره یعنی نرم افزار اکسپرت چویس و سوپر دسیژن از این شیوه وزن دهی استفاده می کنند.
5- روشهای تقریبی (شامل روش مجموع سطری، مجموع ستونی، میانگین حسابی، میانگین هندسی)
6- روش CRITIC : این روش در سال 1995 ارائه شد و بر اساس انحراف معیار و همبستگی بین معیارها به تعیین وزن آن ها می پردازد.
در ویدیوی زیر توضیحاتی در رابطه با کلیه روشهای وزن دهی آورده شده است. پیشنهاد می شود این ویدیو را حتما مشاهده کنید.
وزن دهی یکی از گامهای مهم در مسائل تصمیم گیری چند معیاره است.در وزن دهی مشخص می شود که اهمیت معیارهای پژوهش از دید پاسخ دهندگان به چه میزان است. از بین روشهای فوق روش AHP و روشهای تقریبی بسیار مورد استفاده قرار می گیرند. روش های دیگری نیز نظیر روش بهترین بدترین (BWM) و روش SWARA که از روشهای جدید تصمیم گیری چند معیاره هستند برای وزن دهی به عوامل استفاده می شوند. روش BWM در سال 2015 و روش SWARA در سال 2012 ارائه شدند و هرکدام دارای الگوریتم و مراحل مخصوص به خود هستند. به عنوان مثال روش بهترین و بدترین هنگامی که معیارهای زیادی وجود داشته باشند استفاده از این روش برای وزن دهی مناسب است.
نکته: در تمامی روشهای وزن دهی، وزن معیارها ممکن است فرق داشته باشد اما رتبه معیارها همواره حفظ می شود.
برای هر کدام از این روشها، مثال های متعدد حل شده ذکر شده است.
دوستان عزیز علاوه بر جزوه بالا تعدادی پروژه کامل AHP و ANP در سایت قرار داده شده است برای ورود به صفحه مربوطه اینجا را کلیک کنید.
سلام
هیچ راهی وجود نداره که با استفاده از خودِ روش ویکور معیارها وزن دهی بشه؟
من در پایان نامم برای نوآوری می خوام امکان وزن دهی معیار ها با روش ویکور رو بررسی کنم…به نظر شما ممکن با ایجاد یک سری تغییرات از خود روش ویکور برای وزن دهی استفاده کرد یا خیر؟
سلام. خیر نمیشه. هر کاری که نوآوری حساب نمیشه دوست عزیز.
سلام و وقت بخیر
من یک پرسشنامه دارم با 17 سوال که استاد خواستن با ahp اونها رو بررسی و سنجش کنم و حالا سوال اینه
1. آیا من می تونم این 17 مولفه رو بدون دسته در نظر گرفته و از ahp استفاده کنم؟ هیچ گزینه ای هم ندارد که سلسله مراتب هدف معیار و گزینه رو تشکیل بده
2. ایا می توان این 17 مولفه رو دسته بندی کنم و زیر معیار براش مشخص کنم البته باز هم گزینه ندارم براش
در کل کارم گزینه نداره اصلا با روش ahp همچین موضوعی قابل کار کردن هست
سلام وقت بخیر. وجود گزینه در مساله AHP اختیاری هست یعنی اگر مساله فقط معیار یا زیرمعیار داشته باشه همین کفایت میکنه.
کار شما 17 سوال داره که این 17 تا توی AHP (بدون دسته بندی )مقایسات زوجی رو زیاد میکنه و اصلا منطقی نیست. باید دسته بندی بین این 17 تا صورت بگیره
بسیار ممنونم از راهنمایی تون
سلام وقت بخیر
من 47 تا معیار دارم که در 4 بعد دسته بندی شده اند و از روش دلفی برای وزن دهی به معیارها استفاده خواهد شد برای سنجش روایی و پایایی پرسشنامه چیکار باید انجام بدم؟ و اینکه آیا باید برای هر معیار یک سوال طراحی بشه یا پاسخگوها میتونن معیارها را به شکل زوجی مقایسه کنند و وزن بدهند که وزن ها براساس طیف لیکرت خواهد بود؟؟
سلام معمولا از روش دلفی برای تایید و غربالگری معیارها استفاده میشه برای وزن دهی پیشنهاد نشده. برای بحث روایی همین که معیارها از منابع معتبر هم موضوع کارتون استخراج شده باشن و خبره ها تایید کنن معیارها مناسبه همین کافیه برای روایی.
برای پایایی هم دیدم بعضیها آلفای کرونباخ میزنن که اصلا جالب نیست روش دلفی نیازی به پایایی نداره (نظر بنده و برحسب تجربه) ولی خب اگر بخواین آلفای کرونباخ هم میشه با spss گرفت.
برای یادگیری روش دلفی آموزش زیر رو ببینید کلیه این مراحل رو توضیح دادم
https://sanaye20.ir/product/delphi
سلام و صبحتون به خیر و شادی و تشکر فراوان از مسئولین سایت
اگر براتون امکان دارد فنون وزن دهی شاخص ها به روش حداقل مجذورات را به صورت کامل توضیح دهید و مثال بزنید و از کلی گویی پرهیز کنید
با تشکر فراوان
سلام خدمت شما دوست عزیز.
بسیاری از روشهای محاسبه وزن کاربرد چندانی در مقالات و پژوهش ها ندارند یکی از این روشها حداقل مجذور می باشد. زیرا این روش محاسبات زیادی دارد و با حل یک مدل بهینه سازی انجام می شود. این روشها فقط در جزوات اساتید برای معرفی آورده می شوند وگرنه به شخصه در مقالات و پژوهش ها جدید این روشها را ندیدم. به همین خاطر برای معرفی به صورت کلی گویی آورده می شود. اما اگر وقت یاری دهد یک ویدیوی رایگان از محاسبه وزن به این طریق قرار خواهم داد
سلام وقت بخیر من ۱۲ تا زیر معیار دارم که اینها را براساس روش ahp وزن دهی میکنم ولی برای ترکیبشان از روش owa استفاده میکنم سوالم اینه که برای وزن رتبه ای باید به چه صورت عمل کنم؟
سلام وقت بخیر. متوجه سوالتون نشدم. اصلا چرا owa استفاده کردید مگه توی مساله آلترناتیو دارید؟