تکنیک مولتی مورا (Multimoora)
روش MOORA (بهینه سازی چندبعدی با استفاده از تحلیل نسبت) توسط Brauers و Zavadskas در سال 2006 ارائه شد. این روش بیشتر با استفاده از فرم کامل ضربی تکمیل شد. MULTIMOORA در سال 2010 توسط Brauers و Zavadskas پیشنهاد شد. این روش براساس تئوری تسلط است و ما را قادر می سازد تا خلاصه MOORA را متشکل از سیستم نسبت و رویکردهای نقطه مرجع و همچنین فرم کامل ضربی انجام دهیم. اعتبارسنجی روش ثابت شده است و برای ارزیابی تصمیمات با استفاده از یک رویکرد واحد یا ترکیبات آن با سایر روش های MADM مانند TOPSIS و WASPAS بطور موفقیت آمیز استفاده شده است.
روش مولتی مورا در سال 2010 توسط برایرز و زاوادسکاس در مقاله ای ارائه شد. این دو محقق در سال 2006 نیز روش مورا را ارائه داده بودند. در واقع روش مولتی مورا (MultiMoora) کامل شده روش مورا می باشد . که رویکرد دیگری به نام ضربی کامل به دو رویکرد دیگر روش مورا اضافه شده است (MOORA plus Full Multiplicative Form).
این روش سه رویکرد بنامهای رویکرد سیستم نسبت، نقطه مرجع و ضربی کامل دارد. و توسط هر سه رویکرد گزینه ها را رتبه بندی میکنیم و در انتها نیز توسط روش تئوری تسلط یا غلبه (dominance theory) به رتبه بندی نهایی گزینه ها می پردازیم. تئوری تسلط در مقاله آقای زاوادسکاس (2012) به عنوان روش برای کسب رتبه نهایی مولتی مورا پیشنهاد شده است. الگوریتم کلی این تکنیک در شکل زیر آورده شده است.
مراحل روش مولتی مورا
1- تشکیل ماتریس تصمیم
ماتریس تصمیم این روش به صورت معیار-گزینه می باشد یعنی ماتریسی که معیارها در ستون ها و گزینه ها در سطرها قرار دارند و هر سلول ارزیابی هر گزینه نسبت به هر معیار است. به عنوان مثال در رابطه زیر X12 ارزیابی گزینه 1 بر اساس معیار 2 است.
2- نرمال سازی ماتریس تصمیم
در این گام از رابطه زیر جهت نرمال سازی استفاده می کنیم. به این رابطه نرمال سازی از طریق نرم گفته می شود. در این رابطه هر درایه بر مجذور مربعات درایه های هر ستون تقسیم می شود.
3- رتبه بندی گزینه ها بر اساس رویکرد سیستم نسبت
همانطور که پیش تر بیان شد در روش مولتی مورا برای رتبه بندی گزینه ها سه رویکرد رتبه بندی وجود دارد که اولین رویکرد، سیستم نسبت نام دارد و از رابطه زیر محاسبه می شود. در این رابطه Wj وزن معیارها می باشد که در باید با استفاده از روشهای دیگر نظیر روش AHP یا روش آنتروپی این اوزان محاسبه شود. همچنین در این رابطه g شامل معیارهای مثبت و g+1 شامل معیارهای منفی است.
4- رتبه بندی گزینه ها بر اساس رویکرد نقطه مرجع
در این گام ابتدا باید برای هر معیار نقطه مرجع را بدست آورد نقطه مرجع برای معیارهای مثبت برابر با بزرگترین مقدار معیار و برای معیارهای منفی برابر کوچکترین مقدار معیار است. به بیان ریاضی بر اساس دو رابطه زیر می باشد.
رتبه بندی گزینه ها در رویکرد نقطه مرجع از رابطه زیر بدست می آید.
در این رابطه ابتدا در سطر گزینه ها بیشترین dj را انتخاب میکنیم سپس از بین این مقادیر کمترین مقدار به عنوان گزینه برتر انتخاب می شود.
5- رتبه بندی گزینه ها بر اساس رویکرد ضربی کامل
با استفاده از رابطه زیر شاخص ضربی کامل را بدست آورده و بر اساس آن گزینه ها را رتبه بندی میکنیم.
رتبه بندی نهایی مولتی مورا
در روش مولتی مورا همانطور که گفته شد سه رویکرد آن سه رتبه برای گزینه ها ارائه می دهند که برای ادغام رتبه بندی ها از تئوری تسلط استفاده می شود. تسلط غالب زمانی روی میدهد که رتبه گزینهای بر رتبه سایر گزینهها سلطه یابد. در تکنیک مولتی مورا تسلط غالب تحت شرایط 1-1-1 رویت میشود.سلطه عمومی هنگامی اتفاق میافتد که دو رتبه از سه رتبه گزینه، بر گزینههای دیگر برتری داشته باشند. به عنوان مثال d-a-a بر c-b-b تسلط عمومی دارد از آنجا که انتقالپذیری در این تئوری صادق است، اگر a بر b تسلط داشته باشد و b بر c نیز مسلط باشد، آنگاه a بر c تسلط خواهد یافت. این قوانین برای هر سه رتبهبندی تکنیک مولتی مورا اجرا میشود و رتبهبندی نهایی ارائه می گردد.
اعتبارسنجی و کاربردهای آتی مولتی مورا
اعتبارسنجی روش تأیید شده است که اثبات می کند دقت رویکردهای تجمعی در مقایسه با دقت روش های تکی بزرگتر است . این روش به طور گسترده ای برای ارزیابی گزینه های جایگزین و انتخاب بهترین تصمیمات در فن آوری مهندسی یا مسائل مدیریت با استفاده از یک رویکرد واحد یا ترکیبات آن با سایر روش های MADM استفاده شده است . با این حال تصمیمات پیچیده تری باید ایجاد شوند و تصمیم گیرندگان معمولاً با مقدار بیشتری از اطلاعات تقریبی یا جزئی روبرو شوند.
بر این اساس ، روش های متداول MADM در محیط عدم قطعیت برای تصمیم گیری گروهی ضروری است. روش IVIF-MULTIMOORA توسعه یافته می تواند در مباحث نوآوری در مهندسی مانند مدل سازی چرخه عمر پایدار ساختمان و ارزیابی و انتخاب مدل های جدید تجاری برای تأمین مالی ، ساخت و مدیریت ساختمان های عمومی و زیرساخت ها استفاده شود.
فیلم آموزش روش مورا و مولتی مورا به همراه پیاده سازی در اکسل تهیه شده است جهت تهیه این آموزش اینجا را کلیک کنید.
در زیر قسمتی از این فیلم آموزشی را مشاهده می کنید.
جهت تهیه این آموزش اینجا را کلیک کنید.
چنانچه نیازمند مشاوره و انجام پروژه خود با این روش هستید با ما تماس بگیرید 09338859181
مطالب مشابه و مرتبط: