تکنیک SAW
روش وزن دهی ساده یا مجموع ساده وزنی (SAW)، ساده ترین روش تصمیم گیری چند معیاره است. این روش در سال 1981 توسط هدانگ و یون ارائه شده است (عطایی، 1389). روش Saw به دلیل سهولتی که دارد محبوب ترین و رایج ترین روش در MADM است. روش SAW را می توان ساده ترین و مستقيم ترین روش مواجهه با مسائل تصمیم گیری چند معیاره در نظر گرفت . چرا که در این روش از یک تابع افزایش خطی برای نمایش ترجیحات تصمیم گیرندگان استفاده میشود . با این حال این تکنیک زمانی کاربرد پیدا میکند که فرض کنیم ترجیحات مستقل یا مجزا از هم هستند.
در این روش جهت تصمیم گیری، تنها به ماتریس تصمیم گیری و بردار وزن شاخص های ارزیابی نیاز می باشد.
در این روش که با نام روش ترکیب خطی وزن دار نیز شناخته می شود، پس از بی مقیاس کردن ماتریس تصمیم، با استفاده از ضرایب وزنی معیارها، ماتریس تصمیم بی مقیاس وزن دار به دست آمده و با توجه به این ماتریس، امتیاز هر گزینه محاسبه می شود. در این آموزش ما به صورت ویدیویی روش saw را آموزش خواهیم داد و یک مقاله از این روش را در نرم افزار excel پیاده سازی خواهیم نمود.
مراحل روش وزن دهی ساده (SAW)
- اگر در یک مساله تصمیم گیری چند معیاره n معیار و m گزینه وجود داشته باشد، به منظور انتخاب بهترین گزینه با استفاده از روش وزن دهی ساده مراحل به شرح زیر می باشد:
- تشکیل ماتریس تصمیم: ماتریس تصمیم این روش شامل جدول است که ستون های آن را معیارها یا زیرمعیارها و سطرهای آن را گزینه ها تشکیل می دهند و هر سلول این ماتریس ارزیابی هر گزینه نسبت به هر معیار است.
- بی مقیاس کردن ماتریس تصمیم: برای بی مقیاس کردن ماتریس تصمیم در روش Saw به طریق زیر عمل می کنیم.
اگر معیار مثبت باشد: تک تک اعداد آن ستون را بر بزرگترین عدد تقسیم می کنیم.
اگر معیار منفی باشد: مینیمم آن ستون تقسیم بر تک تک اعداد می شود. - تشکیل ماتریس وزن دار: در این گام با توجه به وزن های محاسبه شده از روشهای دیگر ماتریس وزن دار را بدست می آوریم.
- انتخاب گزینه برتر: با جمع سطری ماتریس وزن ها امتیاز هر گزینه محاسبه می شود. و بر اساس آن گزینه ها رتبه بندی می شوند.
مثال روش SAW
یک شرکت میخواهد براي انجام کارهاي خود یک پیمانکار استخدام کند معیار هاي قیمت، ظرفیت، سختی کار ،وجه ملی، حسن شهرت پیمانکار مطرح هستند، 4 پیمانکار شرایط خود را براي شرکت در مناقصه اعلام نموده اند ماتریس تصمیم گیري زیر تشکیل شده است :
همانطور که در ماتریس تصمیم مشاهده می شود تعدادی از معیارها از نوع کمی و تعدادی از نوع کیفی هستند همچنین وزن معیارها نیز آورده شده است. این وزن معیارها باید از روشهای دیگر نظیر AHP و یا آنتروپی شانون محاسبه شود. در گام بعد باید ماتریس تصمیم کمی شود زیرا بعضی از معیارها جنبه کیفی دارند. ماتریس کمی شده در شکل زیر آورده شده است.
بعد از کمی کردن، باید ماتریس را نرمال نمود جهت نرمال سازی اگر معیار منفی باشد مینیمم هر ستون بر کلیه اعداد آن ستون تقسیم می شود که در این پژوهش معیارهای قیمت و سختی کار از نوع منفی هستند و برای معیارهای مثبت کافیست هر درایه بر ماکزیمم درایه های ستون تقسیم شود. ماتریس نرمال در شکل زیر آورده شده است.
بعد از نرمال سازی، باید ماتریس وزن دار را تشکیل داد کافیست وزن معیارها را در ماتریس نرمال ضرب کرد به عنوان مثال وزن معیار قیمت 0.2 می باشد که در کلیه اعداد ستون “قیمت” در ماتریس نرمال ضرب می شود. این فرایند برای کلیه معیارها صورت می گیرد. سپس از ماتریس وزن دار حاصل جمع سطری گرفته می شود تا بر اساس آن گزینه ها رتبه بندی شوند.
همانطور که در شکل بالا مشاهده می کنید پیمانکار سوم (A3) رتبه اول را در روش SAW کسب کرده است. و رتبه دیگر پیمانکاران نیز نشان داده شده است. کلیه مراحل روش SAW به صورت کامل در فیلم زیر آورده شده است.
چنانچه نیازمند مشاوره و یا انجام پروژه خود با این روش هستید با ما تماس بگیرید| 09338859181
فیلم آموزش روش SAW و پیاده سازی در نرم افزار اکسل
مطالب مشابه و مرتبط
سلام باتشکر از آموزش خوبتون
بر چه اساسی باید معیار کیفی را به کمی تبدیل کنیم؟ یعنی اعداد بر چه اساس جای معیار کیفی نشسته اند؟
سلام از طیف 1 تا 9 :
1= خیلی کم
3= کم
5= متوسط
7= زیاد
9= خیلی زیاد
سلام میشه همه معیارها مثبت باشه و معیار منفی نداشته باشیم در اینصورت چجور باید عمل کنیم؟
سلام. بله میشه.
در قسمت سختی کار که معیار منفی هست برای تبدیل کیفی به کمی از روش لیکرت اشتباه نوشتید بنظرم شما شاخص مثبت لیکرت رو نوشتید که اشتباهه
سلام. خیر دوست عزیز درست نوشته شده. ببینید شما موقع تبدیل کیفی به کمی، کاری به نوع معیار نداشته باشید. در مرحله بعد که نرمال سازی هست این فرایند خودش همه چیز رو درست میکنه همونطور که در شکل دیده میشه سختی کار برای گزینه آخر کم است یعنی عدد 3 پس باید این یک مزیت برایش محسوب شود که در قسمت نرمال سازی دیده می شود که بزرگترین عدد یعنی 1 را گرفته است.
با سلام ممنون از مطالب شما
لطفا اسم منابع را هم درج بفرمایید
الان عطایی 1389، نه به صورت لینک و نه در قسمت پایین نوشته ی شما به وصرت منبع نیامده است.
با تشکر
سلام
عطایی، محمد، ” تصمیم گیری چند معیاره “، انتشارات دانشگاه شاهرود، چاپ اول، 1389.
سلام
چرا در روش saw از نرمالیزه کردن خطی استفاده میشود ممنون میشم راهنمایی کنید
چون در مرحله آخر روش SAW از جمع سطری هر گزینه امتیاز آن گزینه حاصل می شود بنابراین باید ماهیت همه معیارها یکسان شود یعنی همه معیارها ماهیتشان مثبت شود. بنابراین نرمال سازی خطی این کار را انجام میدهد و ماهیت همه معیارها را به مثبت تبدیل می کند