روش ترکیبی دیمتل (DEMATEL) و ISM اخیرا از روش های پرکاربرد در مقالات و پایان نامه ها شده است این روش ترکیبی در اکثر رشته ها از جمله مهندسی صنایع و مدیریت استفاده می شود. این روش با استفاده از خروجی روش دیمتل که همان ماتریس ارتباطات کل (T) است ماتریس ورودی روش مدلسازی ساختاری تفسیری (ISM) را می سازد. از روش دیمتل جهت شناسایی تاثیرگذاری و تاثیرپذیری معیارها استفاده می شود همچنین روابط را نیز می توان در این روش بررسی کرد و در ادامه از روش ISM جهت سطح بندی عوامل استفاده می شود.
از روش ISM برای اولویت بندی عوامل و از روش DEMATEL برای تعیین اولویت و شدت روابط کمی میان عوامل استفاده شده است . علت استفاده از هر دو روش ISM و DEMATEL این است که روش ISM فقط سطح تأثیر عوامل بر هم را مشخص می کند و در تشخیص روابط درونی میان عوامل کمک می کند. به عبارتی ISM تکنیک مناسبی برای تجزیه و تحلیل تأثیر یک عامل بر عوامل دیگر است و می تواند به اولویت بندی و همچنین، تعیین سطح عوامل یک سیستم کمک کند، در حالی که روش DEMATEL توانایی این را دارد که شدت تعاملات و روابط میان عوامل را به صورت کمی نشان داده و میزان اثرپذیری و اثرگذاری عوامل از یکدیگر را با یک عدد نشان دهد.
گام های روش ترکیبی DEMATEL – ISM
ISM در واقع، يك رابطة علت و معلولي را بين عوامل در نظر می گیرد و « ديمتل » تفاوت اين عوامل علت و معلولي را به صورت كمي مشخص مي كند و شدت تعامل و اثرگذاري ميان عوامل و شدت و قوت روابط را به دست مي آورد.
اگر فقط به رابطة علت و معلولي توجه شود، اهميت عوامل و سطوح مختلف از عوامل واقعي ناديده گرفته مي شود و اگر فقط به مهم بودن عوامل دقت شود، ممكن است به طور نادرست عوامل مهم از اهميت مساوي برخوردار شوند. در واقع ISM و دیمتل يك فرايند استدلال منطقي و سيستماتيك براي تعيين عليت است.
1- محاسبه ماتریس ارتباطات مستقیم: در این گام با استفاده از ماتریس اولیه دیمتل، ماتریس ارتباطات مستقیم را تشکیل می دهیم.این گام ماتریس اولیه دیمتل است که از پرسشنامه دیمتل حاصل می شود اگر چندین پاسخ دهنده وجود داشته باشند با استفاده از روش میانگین حسابی می توانیم نظرات را ادغام کنیم. در این گام با استفاده از جدول زیر ماتریس تصمیم دیمتل تکمیل میگردد.
2- محاسبه ماتریس ارتباطات مستقیم نرمال: در این گام ماتریس ارتباطات مستقیم مرحله 1 را نرمال می کنیم. برای نرمال سازی کافیست درایه های ماتریس تصمیم را بر بزرگترین عدد مجموع سطر یا ستون تقسیم کنیم.
3- محاسبه ماتریس ارتباطات کامل (Tc): ابتدا ماتریس نرمال را از ماتریس یکه I کم میکنیم سپس آن را معکوس کرده و در ماتریس نرمال ضرب میکنیم تا ماتریس ارتباطات کامل حاصل شود.
4- نمایش نقشه روابط شبکه: آخرین گام در روش دیمتل این است که با استفاده از مقدار آستانه می توان ارتباطات جزئی را حذف کرد. و به یک شبکه با ارتباطات بالا دست یافت. البته در این گام میتوان تاثیرگذاری و تاثیرپذیر عوامل را با استفاده از فاکتورهای R و D محاسبه کرد.
5- تشکیل ماتریس خود تعاملی ساختاری: این گام شروع روش ISM است که با استفاده از ماتریس خروجی دیمتل، ماتریس خود تعاملی ساختاری ISM تشکیل می شود.
6- تعیین روابط و سطح بندی شاخص ها: در این گام باید با با استفاده از روابط ورودی و خروجی هر معیار سطوح را تعیین کرد اگر معیارهای خروجی با معیارهای مشترک در هر گام برابر باشند آن معیارها سطح آن گام هستند. این فرایند تا هنگامی که دیگر عاملی وجود نداشته باشد ادامه پیدا میکند.
آموزش این روش ترکیبی در یک فایل PDF در 9 صفحه به صورت گام به گام در قالب یک مثال آورده شده است و تمامی مراحل جزء به جزء به زبان ساده بیان شده است. همچنین یک فایل اکسل نیز همراه فایل می باشد که در این روش در اکسل نیز پیاده سازی شده است.جهت تهیه این آموزش بر روی لینک زیر کلیک کرده و بعد از پرداخت وجه، لینک دانلود نمایش داده می شود.
چنانچه نیازمند مشاوره و یا انجام پروژه خود با این روشها هستید با ما تماس بگیرید 09338859181
مطالب مشابه و مرتبط